عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم عارضه‌ای است که به شکل مادر‌زادی و در موارد اکتسابی معمولا در ورزشکاران رخ می‌دهد؛ در این حالت فرد توانایی خود برای انجام کار‌های معمولی را از دست داده و زانو معمولا به‌قدری به‌سمت عقب می‌رود که کاملا توسط چشم غیرمسلح قابل مشاهده است.
آشنایی با این عارضه، عوامل موثر در ایجاد آن، روش‌های درمان، تمرینات اصلاحی، آمار مبتلایان به این عارضه و سایر نکاتی که نیاز است برای پیشگیری عقب‌زدگی را بدانید در این متن توسط به طب آنلاین آورده شده است. با مطالعه این مطالب به‌راحتی می‌توانید از وقوع این مشکل جلوگیری کرده یا به اصلاح آن از طریق روش‌های مختلف بپردازید.
عوامل موثر در ابتلا به عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم
عارضه‌های مفصلی و استخوانی معمولا در اثر انجام برخی فعالیت‌ها به شیوه غلط رخ می‌دهد. ضعف عضلانی و عضلات بالای ران معمولا باعث به‌وجود آمدن این عارضه می‌شود. عامل شکل‌گیری این عارضه جلو آمدن استخوان ران و اختلاف فاصله میان راستای ران و ساق پا است. لیست برخی از علائمی که با‌وجود آن‌ها می‌توان از ابتلا به این بیماری آگاهی یافت به این صورت است:
مشاوره رایگان
- رباط‌های زانو شل می‌شوند.
- اختلال در زانو و بافت اطراف آن ایجاد می‌شود.
- رباط‌ها و مفصل به دلیل آسیب‌دیدگی باعث ناپایداری زانو می‌شوند.
- استخوان ساق پا و استخوان ران پا در یک راستا قرار نمی‌گیرند.
- در طول اندام تحتانی اختلاف به‌وجود می‌آید.
- ابتلا به‌برخی بیماری‌ها مانند فلج‌مغزی و دیستروفی عضلانی از عوامل ابتلا‌به عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم است.
- وجود نقص و برخی ناتوانی‌های مادر‌زادی در فرد ممکن است زمینه‌ساز ابتلا به‌این بیماری شود. از میان ۱۰۰ هزار نفر، یک نفر به‌شکل مادر‌زادی به این عارضه مبتلا می‌شود.
- شرایط عصبی عضلانی مانند نورون حرکتی تحتانی و فوقانی
- عوامل بیومکانیکی
- ضعیف‌بودن عضله دو‌سر فموریس
- پس‌از درمان شکستگی زانو، به‌شکل خوبی جوش‌خوردن آن صورت نگیرد.
- دیستروفی عضلانی یکی دیگر از دلایل ایجاد آن است.
ابتلا به عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم
طبق تحقیقات انجام شده خانم‌ها نسبت به آقایان بیشتر به عقب‌زدگی زانو دچار می‌شوند. اگر بخواهیم رده‌های سنی آمار ابتلا به این بیماری را دسته‌بندی کنیم افراد حدود ۴۰ سال بیشتر از بقیه به این بیماری مبتلا شده‌اند. پس از آن افراد حدود ۶۰ سال و در نهایت محدوده سنی ۲۰ تا ۲۵ سال در معرض ابتلا به این مشکل هستند.
انجام فعالیت‌های سنگین رابطه نسبتا مستقیمی با احتمال ابتلا به عقب‌زدگی زانو دارد. به همین دلیل بهتر رده سنی ۴۰ سال بیشتر از بقیه افراد به این عارضه مبتلا شده‌اند. بهتر است قبل از رسیدن به این رده سنی استخوان‌های خود را تقویت کنید و حرکات اصلاحی مخصوص را انجام دهید.
علائم ابتلا به عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم
پس از شناخت عواملی که می‌توانند زمینه ساز ابتلا به عقب‌زدگی زانو شوند باید بررسی کنیم که علائم آن چه مواردی هستند و چگونه می‌توان تشخیص داد که به آن مبتلا شده‌ایم یا خیر. مشکلات ناحیه زانو گوناگون هستند به همین دلیل تشخیص آن‌ها از جمله تشخیص ژنو رکورواتوم به راحتی امکان‌پذیر نیست و باید برای تشخیص قطعی ابتلا به آن به مراکز درمانی مراجعه کرد.
- احساس درد در ناحیه جلوی زانو اولین علامت ابتلا‌شدن به عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم است.
- اگر به این بیماری مبتلا شده باشید در انجام فعالیت‌های استقامتی با مشکل مواجه خواهید شد و نمی‌توانید آن‌ها را به‌درستی و کامل انجام دهید.
- در ناحیه زانو فرو‌رفتگی مشاهده می‌شود.
- احساس می‌کنید که زانوی شما به راحتی نمی‌تواند وظیفه‌اش را انجام دهد.
- سرعت راه رفتن شما کاهش پیدا می‌کند.
- زانوی شما شکل و حالت طبیعی ندارد.
- اطراف زانو و مفصل آن دچار کبودی می‌شود.
- بی‌ثباتی زانو نیز می‌تواند نشان از ابتلا به عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم داشته باشد.
- تورم زانو
- محدودیت خم شدن
- کاهش انعطاف‌پذیری زانو
- احساس خستگی و فشار
- عدم رسیدگی به فلج اطفال و پیشرفت آن
در‌صورت مشاهده یک یا چند مورد از علائم ذکر‌شده و تکرار آن، به پزشک مراجعه کنید تا بتوان از پیشروی آن جلوگیری کرد. برخی علائم ممکن است در کوتاه مدت و در اثر فعالیت‌های ناگهانی رخ دهند که در‌صورت عدم مشاهده مجدد نیازی به مراجعه به پزشک نیست.
مطالعه بیشتر : در مورد درمان جدید برای زانودرد و تکنولوژی زانوبند زاپیامکس ZAPIAMAX چه میدانید؟
پیشگیری از ابتلا به عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم
برای پیشگیری از ابتلا به کلیه عوارض ناحیه زانو باید سعی شود که کمترین فشار بر آن قسمت از بدن وارد شود؛ زیرا استخوان ران و ساق پا توسط یک مفصل به هم متصل هستند که با ایجاد فشار زیاد، باعث به وجود آمدن عوارض زیادی در این قسمت می‌شود اما پیشگیری از ابتلا به این عوارض چگونه است؟
- بلند‌کردن اجسام سنگین‌وزن را برای خودتان ممنوع کنید.
- هنگام بلند‌کردن اجسام وضعیت بدنی خود را در حالت استاندارد حفظ کنید.
- کفش مناسب پوشیده و از راه رفتن بیش از حد اجتناب کنید.
- تراز زانوی خود را بررسی کنید.
- با مطالعه علائم ابتلا به عقب‌زدگی زانو، آن‌ها را به‌خوبی بشناسید تا در‌صورت مشاهده سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنید.
اگر به‌صورت ارثی، ژنتیکی و مادر‌زادی به عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم مبتلا باشید پیشگیری از آن امکان‌پذیر نیست؛ تنها ممکن است بتوانید به بهبود آن کمک کنید یا از پیشروی آن جلوگیری کرده و توسط روش‌های درمانی نظیر جراحی به درمان آن بپردازید.
درمان عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم
برای این بیماری راه‌های درمانی مختلفی وجود دارد تا بتوانید با انجام آن‌ها سلامت زانو‌های خود را دوباره به‌دست بیاورید.
- می‌توانید برای بهبود تقارن راه‌رفتن خود تلاش کنید.
- انرژی مصرفی برای حرکت را کاهش دهید و سعی کنید به‌اندازه فعالیت کنید.
- تمریناتی که باعث زیبایی ران و ساق پا می‌شود را انجام دهید تا فرو‌رفتگی زانویتان نیز درمان شود.
- استفاده از یخ، فشرده‌سازی با بانداژ الاستیک و قرار‌دادن پا بالا‌تر از قبل هنگام خواب در بهبود اوضاع زانو موثر است.
- در عقب‌زدگی زانوی حاد حتما باید عمل جراحی انجام شود.
- مصرف دارو‌های ضدالتهابی و غیر‌استروئیدی که می‌تواند خوراکی یا مالیدنی باشد.
- از برخی وسایل و تجهیزات پزشکی که برای درمان بیماری‌هایی زانو نظیر آرتروز به‌کار می‌روند استفاده کنید.
- رفع گشادی زانو، بازسازی و ترمیم قسمت آسیب‌دیده توسط عمل جراحی نیز یکی از راه‌های قطعی برای درمان آن است.
- ترک و عدم تکرار فعالیتی که باعث ایجاد این عارضه شده است.
مطالعه بیشتر : درمان آرتروز زانو در خانه
تمرینات موثر بر درمان عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم
انجام تمرینات کششی و تقویتی می‌تواند عقب‌زدگی زانوی شما را درمان کند. برخی از تمریناتی که می‌تواند باعث بهبود ژنو رکورواتوم شود موارد زیر هستند:
- تمرین کشش پاشنه و ساق پا
- تمرین کششی عضلات چهار سر ران
- تمرین کششی همسترینگ
- تمرین تقویتی نیمه اسکوات
- تمرین تقویتی رایز گوساله
- تمرین تقویتی حلقه همسترینگ
- تمرین تقویتی اکستنشن پا
- بالابردن مستقیم پا
- بالابردن ساق پا
- بالابردن مستعد پا
- یوگا
- پیاده‌روی اصولی
- شنا‌کردن
برای انجام این موارد تحت‌نظر فیزیوتراپیست این کار را انجام دهید؛ اما اگر می‌خواهید خودتان برای بهبود روند درمان عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم این حرکات و تمرینات را انجام دهید بهتر است از تعداد دفعات انجام آن برای بهبود اوضاع زانو اطلاع پیدا کنید. زیرا انجام بیش از اندازه این حرکات می‌تواند باعث آسیب‌رساندن بیشتر به این ناحیه و تشدید عقب‌زدگی شود.
آشنایی با عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم، دانستن علائم، روند پیشگیری، روش‌ها و تمرینات موثر برای بهبود و پیشگیری از آن از جمله مواردی بود که در این متن با آن‌ها آشنا شدیم. این عارضه باید بلافاصله پس از مشاهده علائم آن به مرحله درمان برسد تا هر‌چه سریع‌تر بهبود یابد.
پیشرفت این بیماری می‌تواند شما را از انجام فعالیت‌های روزانه محروم کند و بسیاری از فعالیت‌هایتان را نتوانید به‌تنهایی انجام دهید؛ به‌همین دلیل بهتر است آن را جدی بگیرید و برای ترمیم آن به پزشک‌های خبره مراجعه کنید تا بتوانند به‌طور دقیق میزان پیشروی را تشخیص داده و نوع درمان را انتخاب کنند.
مطالعه بیشتر : بهترین درمان بورسیت زانو
سوالات پرتکرار عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم
چندین سوال رایج وجود دارد که به اختصار به آن ها پاسخ میدهیم.
ژنو رکورواتوم چیست؟
از جمله عارضه‌های ناحیه زانو که در اثر ضعف عضلانی و عضلات بالای ران اتفاق می‌افتد. باید قبل از پیشروی بیماری برای درمان آن اقدام کرد تا نیازی به جراحی نباشد.
ورزش‌های موثر برای عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم چه مواردی هستند؟
تمرینات کششی که شامل کشش پاشنه و ساق پا، عضلات چهار سر ران و همسترینگ می‌شود؛ و تمرینات تقویتی مانند نیمه اسکوات، رایز گوساله، همسترینگ و اکستنشن پا.
آیا انجام جراحی برای درمان عقب‌زدگی زانو موثر است؟
بله؛ کوتاه‌ترین راه با بیشترین آمار نتیجه‌گیری برای این عارضه مربوط به عمل جراحی است که کمترین احتمال برگشت را دارد.