آیا از درد مفاصل رنج میبرید؟آیا هر قدم برداشتن برایتان مثل عبور از کوه اورست است؟ آیا آرزوی لحظهای رهایی از درد غضروفهایتان را دارید؟
نگران نباشید! شما تنها نیستید!
درد مفاصل یا استئوآرتریت، شایعترین نوع آرتریت، بیش از 32.5 میلیون بزرگسال آمریکایی را درگیر کرده است. اما خبر خوب این است که شما مجبور نیستید با این درد زندگی کنید!
علم پزشکی و طب سنتی راههای مختلفی برای تسکین درد مفاصل ارائه دادهاند. یکی از این راهها استفاده از مکملهای غذایی است. در این مقاله از به طب آنلاین، به بررسی بهترین مکملها برای درد مفاصل میپردازیم. این مقاله با بررسی علمی برخی از مکملهای رایج، به شما در شناسایی گزینههای امیدوارکننده برای مدیریت موثر درد مفاصل کمک میکند.
همراه ما باشید تا با این ناجیان غضروفها آشنا شوید و به جنگ درد مفاصل بروید!
استئوآرتریت: درک ماهیت درد مفاصل
درد مفاصل که از آن با عنوان استئوآرتریت نیز یاد میشود، وضعیتی مزمن و پیشرونده است که در اثر ساییدگی بدن ایجاد میشود. به گفتهی دکتر امیلی اسکات، متخصص طب داخلی، مهمترین اثرهای استئوآرتریت شامل موارد زیر هستند:
- کم شدن فضای مفصل
- تحلیل رفتن غضروف
- در نهایت، تخریب استخوان
دکتر لیا جوهانسن، پزشک طب خانواده و متخصص طب عملکردی، علائم استئوآرتریت را اینگونه شرح میدهد:
- درد عمیق و تیرکشنده در نواحی خاصی از بدن، به ویژه هنگام حرکت
- خشکی صبحگاهی
- کِرِپیتوس (صدای تقتق در مفاصل)
- محدودیت دامنه حرکت
در ادامه با برخی مکملهای مفید برای درد مفاصل برای رفع این مشکل آشنا خواهید شد.
معرفی 4 مورد از بهترین مکملها برای درد مفاصل
پژوهشگران اثر مکملهای زیر را بر افرادی که با استئوآرتریت زندگی میکنند، مورد بررسی قرار دادهاند. با این حال، لازم به ذکر است که اگرچه برخی از مکملها به بهبود علائم کمک میکنند، اما نباید آنها را جایگزینی برای درمان تجویز شده توسط پزشک در نظر گرفت. مشورت با پزشک قبل از افزودن هر مکمل جدید به برنامهی روتینتان، همواره ضروری است.
1. مکمل کورکومین (زردچوبه): بهترین مکمل گیاهی برای درد مفاصل
زردچوبه از خانوادهی زنجبیل است و اغلب در طب سنتی چین و هند کاربرد دارد. این ادویه با رنگ طلاییاش، در غذاهای ما ایرانیان نیز نقشی پررنگ دارد. زردچوبه که با نام علمی Curcuma longa نیز شناخته میشود، حاوی کورکومین است – ترکیب ضد التهابی که به گفتهی دکتر اسکات، با استناد به یک بررسی سیستماتیک و فرا تحلیل منتشر شده در Frontiers In Immunology در سال ۲۰۲۲، احتمال دارد به کاهش التهابی که در اثر استئوآرتریت ایجاد میشود، کمک کند.
این بررسی، تجویز کورکومین و عصاره Curcuma longa را در بیش از ۲۰۰۰ شرکتکننده با انواع مختلف آرتروز، از جمله آرتروز استخوانی، مورد مطالعه قرار داده است. هر دوی کورکومین و عصاره Curcuma longa در بهبود علائم آرتروز و کاهش التهاب، پتانسیل قابل توجهی از خود نشان دادند. به طور خاص در مورد آرتروز استخوانی، اثرات کورکومین و عصارههای Curcuma longa در کاهش درد و خشکی مفاصل و بهبود عملکرد، قابل مقایسه با داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) بود. بعلاوه، هنگامی که کورکومین با داروهای NSAID ترکیب میشد، اثرات آن نسبت به مصرف تنها NSAID قابل توجهتر بود. با این حال، محققان خاطر نشان میکنند که برای نتیجهگیری قطعی، مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
2. روغن ماهی: بهترین مکمل کاهنده التهاب برای درد مفاصل
روغن ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ است، مواد مغذی ضروری که با التهاب مبارزه میکنند. دکتر اسکات میگوید: «مطالعات محدودی به طور مداوم نشان دادهاند که روغن ماهی برای سلامت مفاصل و غضروف مفید است». بنیاد آرتروز نیز این موضوع را تایید میکند، اما اشاره میکند که نتایج تحقیقات در این زمینه متفاوت بوده است.
از جنبهی مثبت، یک کارآزمایی بالینی کنترلشدهی تصادفی در سال ۲۰۱۶ نشان میدهد که هر دوی دوز پایین و بالای روغن ماهی ممکن است علائم آرتروز زانو را بهبود بخشد. جالب اینجاست که گروهی که در این مطالعه دوز پایین روغن ماهی دریافت کردند، در مقایسه با گروه دوز بالای روغن ماهی، بعد از دو سال پیشرفت قابل توجهتری در عملکرد و کاهش امتیاز درد داشتند.
همچنین، یک کارآزمایی بالینی کنترلشدهی تصادفی دیگر در سال ۲۰۲۰ نشان میدهد که مصرف مکمل روغن ماهی، به طور قابل توجهی درد ناشی از آرتروز استخوانی را در شرکتکنندگان دارای اضافه وزن و چاقی، در مقایسه با افرادی که از این مکمل استفاده نکردند، کاهش داده است.
در حالی که این مطالعات نویدبخش هستند، هنوز پروتکلهای درمانی بهینه در مورد مصرف مکمل روغن ماهی تعیین نشده است، بنابراین تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
3. کندرویتین و گلوکزامین: پرتقاضاترین مکمل غضروف ساز برای درد مفاصل
کندرویتین و گلوکزامین اجزای سازندهی غضروف، بالشتکهای محافظ مفصل شما هستند. مکملهای کندرویتین معمولا از غضروف حیوانی به دست میآیند، در حالی که مکملهای گلوکزامین از صدف سختپوستان یا منابع گیاهی تهیه میشوند. دکتر جوهانسن عنوان میکند که این مکملها به طور بالقوه میتوانند درد مفاصل را کاهش داده و از پیشرفت تخریب مفصل و تحلیل غضروف جلوگیری کنند. کندرویتین و گلوکزامین را میتوان به صورت جداگانه یا ترکیبی مصرف کرد.
یک فرا تحلیل در سال ۲۰۱۸ نشان داد که کندرویتین در کاهش درد و بهبود عملکرد فیزیکی در شرکتکنندگان مبتلا به آرتروز استخوانی نسبت به دارونما برتری دارد. علاوه بر این، گلوکزامین در مقایسه با دارونما، تاثیر قابل توجهی در کاهش خشکی مفاصل داشت.
با این حال، یک فرا تحلیل دیگر در سال ۲۰۱۸ که به بررسی انواع مکملها برای آرتروز استخوانی پرداخته بود، نتیجه گرفت که کندرویتین و گلوکزامین به عنوان مکملهای مجزا، یا بیتاثیر هستند یا تنها فوایدی اندک دارند.
تحقیقات اخیر در مورد کندرویتین و گلوکزامین برای استئوآرتریت بیشتر بر ترکیب این دو مکمل تمرکز دارد تا مصرف آنها به صورت جداگانه. یک بررسی سیستماتیک و فرا تحلیل در سال ۲۰۲۲ نشان میدهد که ترکیب کندرویتین و گلوکزامین برای درمان استئوآرتریت زانو نسبت به استفادهی تکبهتك آنها موثرتر است.
4. کلاژن:بهترین مکمل برای درد مفاصل و قهرمان استحکام مفاصل
کلاژن، پروتئینی جادویی است که در استخوانها، غضروفها، ماهیچهها، پوست و تاندونها یافت میشود. این پروتئین، بافتی محکم به این اندامها بخشیده و آنها را در برابر کشش و فشار مقاوم میکند. اغلب محصولات حاوی کلاژن در بازار، از منابع حیوانی مانند پوست، تاندون، استخوان و چرم به دست میآیند.
انواع مختلفی از کلاژن برای سلامت مفاصل مورد مطالعه قرار گرفتهاند که کلاژن نوع ۲ و کلاژن هیدرولیز شده، بیشترین توجه را در زمینهی آرتروز به خود جلب کردهاند.
دکتر جوهانسن با اشاره به یک فرا تحلیل در سال ۲۰۱۹ در مجلهی International Orthopaedics، خاطرنشان میکند که کلاژن میتواند درد استخوانی ناشی از فعالیت را کاهش دهد و تاندونها و رباطها را تقویت کند. این مطالعه نشان میدهد که کلاژن در بهبود علائم آرتروز استخوانی موثر است.
با این حال، بررسیای در سال ۲۰۲۳ در نشریهی Nutrients در مورد مصرف مکملهای کلاژن برای سلامت مفاصل، توضیح میدهد که در حالی که به نظر میرسد اکثر فرآوردههای حاوی کلاژن مورد مطالعه موثر بودهاند، اما نحوهی انجام مطالعات، مقدار مصرف و دورهی درمان در آنها بسیار متفاوت بوده است.
قرص منیزیم برای چی خوبه؟ بیشتر بخوانید
میزان اثربخشی مکملها برای درد مفاصل
در حالی که برخی از مکملها مانند گلوکزامین، کندرویتین، روغن ماهی، زردچوبه و کلاژن میتوانند به طور بالقوه در کاهش درد مفاصل و بهبود عملکرد آنها مفید باشند، توجه به این نکته ضروری است که اثربخشی این مکملها به عوامل مختلفی بستگی دارد.
- اولاً، علت درد مفاصل نقشی اساسی در این موضوع ایفا میکند. آرتروز استخوانی، روماتیسم مفصلی، بورسیت و آرتریتهای دیگر هر کدام مکانیسمهای متفاوتی دارند و احتمال دارد به مکملهای مختلف یا ترکیباتی از آنها به طور متفاوتی پاسخ دهند.
- ثانیاً، واکنش فرد به هر مکمل نیز منحصر به فرد است. برخی افراد ممکن است با مصرف یک مکمل خاص تسکین قابل توجهی را تجربه کنند، در حالی که در برخی دیگر احتمال دارد هیچ تاثیری مشاهده نشود یا حتی عوارض جانبی ناخواسته ای را تجربه کنند.
- علاوه بر این، عوامل دیگری مانند سن، جنسیت، رژیم غذایی، سبک زندگی و سایر داروهای مصرفی نیز میتوانند بر اثربخشی مکملها تأثیر بگذارند.
بنابراین، در حالی که برخی از مطالعات علمی شواهدی از اثرات مفید مکملها برای درد مفاصل ارائه میدهند، هیچ تضمینی برای عملکرد آنها در هر فرد وجود ندارد. مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه قبل از شروع هر گونه رژیم مکمل جدید، به ویژه برای افراد مبتلا به بیماریهای زمینهای یا مصرف داروهای دیگر، بسیار مهم است. پزشک میتواند با بررسی سابقه پزشکی و ارزیابی دقیق علت درد مفاصل، مناسبترین مکمل یا ترکیبی از مکملها را برای هر فرد به طور خاص توصیه کند. جدول زیر راهنمایی جامع برای درک بهتر این موضوع است:
مکمل | مزایا | موارد مصرف | نکات | عوارض جانبی احتمالی |
گلوکزامین و کندرویتین | کاهش درد و بهبود عملکرد مفصل در آرتروز استخوانی | آرتروز استخوانی | نیازمند مصرف طولانی مدت (حداقل 3 ماه) برای مشاهده اثرات | عوارض جانبی گوارشی |
روغن ماهی | کاهش التهاب، درد، خشکی و تورم مفاصل در روماتیسم مفصلی | روماتیسم مفصلی | انتخاب روغن ماهی با EPA و DHA بالا برای اثربخشی بالا مهم است | عوارض جانبی خفیف گوارشی |
کورکومین (زردچوبه) | کاهش التهاب، تورم و درد مفاصل | آرتروز و سایر بیماریهای التهابی | مصرف با پایپرین (فلفل سیاه) برای افزایش جذب مفید است | عوارض جانبی خفیف گوارشی |
کلاژن | کاهش درد استخوانی، تقویت تاندونها و رباطها، بهبود علائم آرتروز استخوانی | آرتروز استخوانی | انتخاب کلاژن هیدرولیز شده برای جذب بهتر مهم است | عوارض جانبی خفیف آلرژیک |
نکات کلی:
- قبل از مصرف هر گونه مکمل، با پزشک خود مشورت کنید، به خصوص اگر از داروهای دیگری استفاده میکنید یا بیماری زمینهای دارید.
- مکملها را جایگزین درمانهای تجویز شده توسط پزشک نکنید.
- به دوز توصیه شده روی برچسب محصول پایبند باشید.
- از مصرف مکملهای تاریخ گذشته خودداری کنید.
- در صورت مشاهده هر گونه عوارض جانبی، مصرف را متوقف کرده و با پزشک خود مشورت کنید.
روی دیگر سکه: معایب مصرف مکملها برای درد مفاصل
در حالی که مکملها میتوانند یاریگر مفصلهای دردناک باشند، اما دکتر جوهانسن هشدار میدهد که آنها ممکن است به ریشهی اصلی درد، مانند مشکلات اسکلتی-عضلانی یا رژیم غذایی نامناسب، نپردازند.
علاوه بر این، مکملها میتوانند با داروهای خاص تداخل داشته باشند و برای افراد مبتلا به برخی بیماریها خطراتی به همراه آورند. اگر از داروهای رقیقکنندهی خون استفاده میکنید، بهتر است از مصرف زردچوبه/کورکومین و روغن ماهی اجتناب کنید. همچنین، افرادی که قصد جراحی دارند یا به بیماری کیسه صفرا مبتلا هستند، باید از مصرف زردچوبه/کورکومین خودداری کنند.
شایان ذکر است که مصرف کندرویتین به همراه داروهای رقیقکنندهی خون، احتمال دارد خطر خونریزی را افزایش دهد. علاوه بر این، افراد مبتلا به گلوکوم باید در مصرف گلوکزامین احتیاط کنند، زیرا به طور بالقوه میتواند فشار چشم را تشدید کند.
دکتر اسکات توصیه میکند قبل از افزودن هر گونه مکمل به برنامهی خود، به ویژه در صورت داشتن بیماری زمینهای، حتماً با پزشک مشورت کنید.
مورد آخر اینکه، به گفتهی دکتر اسکات، مکملها مانند داروها تحت نظارت مستقیم سازمان غذا و دارو (FDA) نیستند و استانداردهای تولید آنها در بین برندهای مختلف میتواند متفاوت باشد. ایشان توصیه میکنند با تحقیق و بررسی، برندهایی را انتخاب کنید که با آنها آشنایی دارید یا پزشکتان تجویز میکند.
درباره قرص برای گرفتگی کمر اطلاعات کسب کنید.
آیا ارزش دارد مکملهای درد مفاصل مصرف کنیم؟
اینکه آیا مصرف مکملها برای درد مفاصل ارزشش را دارد، به عواملی مانند سابقهی سلامت شخصی و علائمی که تجربه میکنید، بستگی دارد. در حالی که برخی از مکملها میتوانند فوایدی مانند کاهش التهاب و بهبود درد مفاصل به همراه داشته باشند، اما ممکن است با داروهای مصرفیتان تداخل پیدا کنند یا عوارض جانبی ناخواستهای ایجاد نمایند.
برای اینکه بفهمید آیا مصرف مکمل برای درد مفاصل برای شما مفید است یا خیر، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
راههای دیگری برای حمایت از مفاصلتان
بنیاد آرتروز توصیههای زیر را برای حفظ سلامت مفاصل ارائه میدهد:
- تحرک بیشتری داشته باشید: در طول روز سعی کنید بین نشستن و ایستادن تناوب ایجاد کنید و برای جلوگیری از خشکی و درد مفاصل، حرکات کششی را در برنامهی روزمره بگنجانید. هنگام ورزش، فعالیتهای کمفشار مانند شنا یا دوچرخهسواری را انتخاب کنید که فشار کمتری به مفاصل وارد میکنند.
- وزن اضافی را کم کنید: اگر اضافه وزن یا چاقی دارید، حتی کاهش وزن اندک میتواند به کاهش فشار روی زانوهای شما کمک کند. در واقع، هر نیم کیلوگرم کاهش وزن، فشار وارده بر زانوها و سایر مفاصل تحملکنندهی وزن را تا دو کیلوگرم کاهش میدهد.
- سیگار را ترک کنید: سیگار کشیدن باعث کاهش توده استخوانی میشود که زمینهساز بروز آرتروز استخوانی است.
- مصرف کلسیم را افزایش دهید: دریافت کافی کلسیم به استحکام استخوانها کمک کرده و خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش میدهد. برای افزایش مصرف کلسیم، غذاهای بیشتری مانند ماست، کلم پیچ، کلم بروکلی و ماهی سالمون بخورید یا مصرف مکمل کلسیم را در نظر بگیرید.
- دریافت ویتامین C را بالا ببرید: ویتامین C ممکن است به کند شدن روند پیشرفت آرتروز استخوانی کمک کند. برای دریافت بیشتر این ماده مغذی، مصرف میوههای خانوادهی مرکبات، توت فرنگی، فلفل دلمهای و کلم بروکلی را هدف قرار دهید یا یک مکمل ویتامین C به برنامهی سلامتی خود اضافه کنید.
- کفشهای حمایتی بپوشید: پوشیدن کفش پاشنهدار، فشار بیشتری روی زانوهای شما وارد میکند و زمینهساز بروز آرتروز استخوانی است. در عوض، کفشهای منعطف با زیرهی لاستیکی را انتخاب کنید تا ضربات به خوبی دفع شوند.
با رعایت نکات فوق، قادر خواهید بود سلامت زانوهای خود را تضمین کنید و سالهای سال زندگی بدون درد و محدودیت را تجربه کنید.
چه زمانی برای درد مفاصل به پزشک مراجعه کنیم؟
دکتر جوهانسن میگوید: «در مورد درد مفاصل، در همان مراحل اولیه به پزشک مراجعه کنید.» دکتر اسکات نیز با او موافق است و تاکید میکند که تنها یک پزشک میتواند ارزیابی دقیقی انجام دهد، علت زمینهای درد مفاصل را تشخیص دهد و درمان مناسب را برای جلوگیری از آسیب بیشتر تجویز کند.
بهترین مکمل برای درد مفاصل چیست؟
پاسخ سرراست نیست! بهترین مکملهای تسکیندهندهی درد مفاصل شامل زردچوبه، روغن ماهی، کلاژن، کندرویتین و گلوکزامین میشوند. اما به خاطر داشته باشید که مناسبترین مکمل برای شما به عواملی مانند سابقهی سلامت، علائم و داروهای مصرفیتان بستگی دارد. برای اینکه بفهمید کدام مکمل برایتان مفید است، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
اگر دچار درد مفاصل باشم، کمبود کدام ویتامین را دارم؟
دو ویتامین کلیدی برای سلامت استخوان و مفاصل، ویتامین D و K هستند. ویتامین D به استحکام استخوان کمک میکند و ویتامین K در استحکام استخوان و ساختار غضروف نقش دارد. اگر دچار کمبود ویتامین D یا K باشید، مصرف مکمل این مواد مغذی میتواند مفید باشد.
آیا منیزیم به درد مفاصل کمک میکند؟
بله، منیزیم به تقویت استخوانها و حفظ غضروف مفصل کمک میکند. تحقیقات نشان میدهند که مصرف غذاهای سرشار از منیزیم ممکن است منجر به افزایش تراکم استخوانی و پیشگیری از پوکی استخوان بعد از یائسگی شود.