عمل تنگی کانال نخاعی خطرناک است؟ انواع روش‌ها، عوارض و نکات مراقبتی برای بهبودی سریع
تنگی کانال نخاعی یکی از علل شایع درد مزمن کمر و پاها در سنین میانسالی و سالمندی است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که فضای عبور نخاع در ستون فقرات کاهش یافته و بر اعصاب فشار وارد می‌شود. در مراحل ابتدایی، درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی یا تزریق داروهای ضدالتهاب می‌توانند مؤثر باشند؛ اما در مواردی که درد مداوم، ضعف عضلانی یا بی‌حسی در پاها زندگی فرد را مختل کند، عمل تنگی کانال نخاعی تنها راه رهایی از این وضعیت خواهد بود.
جراحی تنگی کانال نخاعی در سال‌های اخیر با پیشرفت فناوری‌های پزشکی، به یکی از مطمئن‌ترین و مؤثرترین روش‌های درمانی تبدیل شده است. امروزه روش‌های کم‌تهاجمی و لیزری، جایگزین جراحی‌های باز سنتی شده‌اند و امکان بازگشت سریع‌تر بیمار به زندگی روزمره را فراهم می‌کنند.
در این مقاله، از نگاه علمی و کاربردی بررسی می‌کنیم که عمل تنگی کانال نخاعی دقیقاً چه زمانی ضرورت پیدا می‌کند، چه روش‌هایی برای انجام آن وجود دارد، عوارض احتمالی و مزایای واقعی آن چیست، و دوران نقاهت و مراقبت‌های بعد از جراحی چگونه باید باشد تا بیمار با آگاهی کامل و تصمیمی درست، مسیر درمان خود را طی کند.
چرا همه بیماران تنگی کانال نخاعی به جراحی نیاز ندارند؟
در بسیاری از بیماران، تنگی کانال نخاعی به‌تدریج و در اثر فرسایش طبیعی ستون فقرات ایجاد می‌شود. در چنین شرایطی، ممکن است علائم در حد درد یا بی‌حسی خفیف باشد و با درمان‌های غیرجراحی کاملاً کنترل شود. پزشکان معمولاً ابتدا روش‌های محافظه‌کارانه را امتحان می‌کنند؛ از جمله فیزیوتراپی تخصصی (فواید فیزیوتراپی برای تنگی کانال نخاعی)، تمرینات تقویت عضلات کمر و شکم، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) و تزریق کورتون در فضای اپیدورال. (تزریق برای تنگی کانال نخاعی)
اگر بیمار پس از چند ماه درمان همچنان دچار درد ناتوان‌کننده یا ضعف حرکتی در پاها باشد، یا علائمی مانند بی‌اختیاری ادرار یا بی‌حسی در ناحیه بین پاها ظاهر شود، در این مرحله جراحی ضرورت پیدا می‌کند.
American Association of Neurological Surgeons در راهنمای خود تأکید می‌کند که: «هدف از جراحی، رفع فشردگی اعصاب و پیشگیری از آسیب دائمی است، نه صرفاً تسکین درد.»
در نتیجه، تصمیم به عمل باید بر پایه‌ی شدت علائم، نتایج MRI و تأثیر بیماری بر کیفیت زندگی بیمار گرفته شود، نه صرفاً بر اساس سن یا شدت درد.
اگر تنگی کانال نخاعی درمان نشود چه اتفاقی می‌افتد؟
تنگی کانال نخاعی معمولاً بیماری‌ای پیشرونده است. در ابتدا ممکن است فرد تنها هنگام ایستادن یا راه رفتن طولانی احساس درد یا سنگینی در پاها داشته باشد؛ اما با گذر زمان، فضای کانال نخاعی تنگ‌تر شده و فشار بر اعصاب افزایش می‌یابد.
این فشار دائمی به مرور باعث التهاب و آسیب غیرقابل بازگشت در ریشه‌های عصبی می‌شود. نتیجه‌ی آن ضعف عضلات پا، گزگز، بی‌حسی یا حتی اختلال در کنترل ادرار و مدفوع است.
طبق مطالعات Mayo Clinic، در بیمارانی که درمان جراحی را بیش از حد به تعویق انداخته‌اند، احتمال بازیابی کامل توان حرکتی پس از عمل به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.
در واقع، هرچه اعصاب مدت بیشتری تحت فشار باشند، بهبود عملکرد آن‌ها دشوارتر می‌شود. همچنین، درد مزمن و محدودیت حرکتی طولانی‌مدت می‌تواند منجر به ضعف عضلانی، افسردگی و افت کیفیت زندگی شود. به همین دلیل، پزشکان توصیه می‌کنند در صورت بروز علائم پیشرونده مانند لنگیدن، بی‌حسی دوطرفه یا بی‌اختیاری، بیمار باید در اسرع وقت تحت بررسی تخصصی قرار گیرد.
آشنایی با انواع جراحی تنگی کانال نخاعی
جراحی تنگی کانال نخاعی به سه روش اصلی انجام می‌شود: جراحی باز، جراحی بسته (کم‌تهاجمی) و جراحی با لیزر. انتخاب روش مناسب به محل تنگی، شدت فشردگی اعصاب و وضعیت عمومی بیمار بستگی دارد.
انتخاب روش جراحی در بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی، یکی از تصمیمات کلیدی درمان است. هدف در همه‌ی روش‌ها یکسان است: برداشتن فشار از روی نخاع و ریشه‌های عصبی؛ اما نحوه‌ی انجام و دوره‌ی نقاهت در هر روش متفاوت است.
جراحی باز
در این روش، جراح با برشی نسبتاً بزرگ‌تر وارد کانال نخاعی می‌شود و بخش‌های استخوانی یا رباط‌های ضخیم‌شده را برمی‌دارد. این روش برای بیمارانی مناسب است که تنگی شدید یا چندسطحی دارند. اگر مهره‌ها پس از برداشتن استخوان بی‌ثبات شوند، از پیچ و پلاک برای تثبیت ستون فقرات استفاده می‌شود.
جراحی بسته یا کم‌تهاجمی
در روش بسته، به‌جای برش بزرگ از برش‌های کوچک و ابزارهای میکروسکوپی استفاده می‌شود. این روش باعث کاهش خون‌ریزی، درد و دوره‌ی نقاهت می‌شود و بیمار معمولاً طی چند روز قادر به راه رفتن است.
جراحی با لیزر
در سال‌های اخیر، عمل تنگی کانال نخاعی با لیزر به‌عنوان روشی مدرن و دقیق مطرح شده است. در این تکنیک، لیزر برای تبخیر زوائد استخوانی یا بافتی که روی اعصاب فشار می‌آورند استفاده می‌شود. این روش برای بیماران با تنگی‌های محدود و در مراحل اولیه مؤثر است، اما برای تنگی‌های پیشرفته جایگزین کامل جراحی باز نیست.
انتخاب روش باید توسط پزشک بر اساس تصویر MRI، سن بیمار، وضعیت استخوان‌ها و اهداف درمانی انجام شود، نه صرفاً ترجیح بیمار یا نوع تجهیزات بیمارستان.
عمل تنگی کانال نخاعی دقیقاً چگونه انجام می‌شود؟
عمل کانال نخاعی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. جراح با برش‌های کوچک یا باز، فشار وارد بر نخاع و اعصاب را برمی‌دارد و در صورت لزوم مهره‌ها را تثبیت می‌کند. مدت زمان جراحی بسته به روش بین ۱ تا ۳ ساعت است.
در روز جراحی، بیمار پس از بیهوشی عمومی در وضعیتی قرار می‌گیرد که جراح بتواند به ناحیه تنگی ستون فقرات دسترسی پیدا کند. سپس با توجه به نوع روش انتخابی، برش کوچکی در پوست ایجاد می‌شود تا مسیر رسیدن به کانال نخاعی باز شود.
در جراحی باز، بخشی از استخوان مهره (لامینا) یا رباط‌هایی که باعث فشار روی نخاع شده‌اند برداشته می‌شوند. در روش کم‌تهاجمی یا لیزری، این کار از طریق لوله‌های باریک و ابزارهای دقیق انجام می‌شود تا آسیب به عضلات و بافت‌های اطراف حداقل باشد.
اگر پس از برداشتن استخوان‌ها، مهره‌ها ناپایدار شوند، جراح با استفاده از پیچ و پلاک، عمل فیوژن یا فیکساسیون را انجام می‌دهد تا ستون فقرات محکم و ایمن بماند. در پایان، ناحیه جراحی بسته شده و بیمار برای چند ساعت در بخش ریکاوری تحت نظر قرار می‌گیرد.
به گفته‌ی Harvard Health Publishing، اغلب بیماران پس از جراحی موفق، کاهش محسوس درد و بهبود عملکرد پاها را در همان روزهای ابتدایی تجربه می‌کنند. البته سرعت بهبودی کاملاً به وضعیت اولیه بیمار و نوع جراحی بستگی دارد.
مزایا و فواید جراحی تنگی کانال نخاعی برای بیماران منتخب
وقتی فشردگی اعصاب در ستون فقرات به مرحله‌ای می‌رسد که درمان‌های غیرجراحی دیگر مؤثر نیستند، جراحی می‌تواند نقطه‌ی عطف درمان باشد.
بسیاری از بیماران پس از عمل، گزارش می‌کنند که درد تیرکشنده به پاها به‌طور کامل از بین رفته و توانسته‌اند پس از مدت‌ها بدون کمک راه بروند. بازگشت جریان عصبی طبیعی، احساس قدرت و کنترل در پاها را بهبود می‌بخشد.
در کنار کاهش درد و افزایش تحرک، یکی از مهم‌ترین مزایای عمل، جلوگیری از پیشرفت آسیب عصبی است. اگر فشار بر نخاع برای مدت طولانی باقی بماند، بخشی از سلول‌های عصبی ممکن است دچار تخریب برگشت‌ناپذیر شوند. جراحی با برداشتن فشار، این روند را متوقف می‌کند.
از دید کیفیت زندگی نیز، بیماران پس از بهبودی معمولاً سطح خواب، انرژی روزانه و روحیه‌شان به‌طور چشمگیری بهتر می‌شود.
طبق داده‌های National Institute of Neurological Disorders and Stroke، حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد بیماران پس از جراحی موفق، توانایی انجام فعالیت‌های روزمره خود را بازمی‌یابند.
نکته مهم این است که موفقیت جراحی زمانی تضمین می‌شود که بیمار در بازتوانی و فیزیوتراپی پس از عمل مشارکت فعال داشته باشد؛ زیرا عمل، نقطه‌ی پایان درمان نیست، بلکه آغاز یک مسیر بازسازی است.
عوارض بعد از عمل جراحی تنگی کانال نخاعی
هر جراحی می‌تواند خطراتی در پی داشته باشد، اما در مورد تنگی کانال نخاعی، میزان ایمنی عمل بسیار بالا است.
با این حال برخی عوارض شایع عبارتند از:
- عفونت محل جراحی
- نشت مایع مغزی نخاعی در صورت باز شدن غشای محافظ نخاع
- ایجاد چسبندگی یا بافت فیبروزی در ناحیه جراحی، که ممکن است باعث درد موقتی شود
- درد یا بی‌حسی موقت ناشی از تحریک اعصاب پس از آزادسازی
در موارد نادر و در بیمارانی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا پوکی استخوان دارند، خطر دیرجوش‌خوردن مهره‌ها یا خون‌ریزی داخلی نیز وجود دارد. بااین‌حال، انتخاب دقیق بیمار، رعایت اصول استریل و مراقبت‌های بعد از عمل، این احتمال‌ها را به حداقل می‌رساند.
پزشکان تأکید می‌کنند که بیشترین ریسک جراحی زمانی ایجاد می‌شود که بیمار دیر به عمل مراجعه کند؛ زیرا فشار طولانی‌مدت روی اعصاب، بازگشت عملکرد کامل را دشوار می‌سازد. بنابراین، تصمیم‌گیری به‌موقع و اجرای دقیق توصیه‌های پزشک، مهم‌ترین عامل در ایمنی و موفقیت جراحی است.
دوران نقاهت بعد از جراحی؛ مسیر بازگشت به زندگی
فرآیند بهبودی بعد از جراحی، از همان ساعات اولیه پس از عمل آغاز می‌شود. بیشتر بیماران بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از جراحی، با کمک پرستار یا فیزیوتراپیست قادر به راه رفتن هستند. این حرکت زودهنگام، جریان خون را بهبود می‌دهد و از ایجاد لخته جلوگیری می‌کند.
در هفته‌های اول، فعالیت‌ها باید محدود و کنترل‌شده باشند. معمولاً تا پایان هفته‌ی دوم، بیمار می‌تواند به کارهای سبک روزمره بازگردد، اما بلند کردن اجسام سنگین، خم شدن یا نشستن طولانی هنوز ممنوع است.
از هفته‌ی سوم تا ششم، برنامه‌ی فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی آغاز می‌شود تا عضلات پشتی، شکمی و پاها به‌تدریج قدرت و انعطاف خود را بازیابند.
تغذیه‌ی مناسب نقش حیاتی در ترمیم بافت‌ها دارد؛ مصرف پروتئین کافی (تخم‌مرغ، ماهی، لبنیات کم‌چرب)، ویتامین C، روی و مایعات فراوان روند ترمیم زخم را تسریع می‌کند.
همچنین رعایت حالت‌های صحیح بدن هنگام نشستن و خوابیدن از بازگشت درد یا آسیب مجدد جلوگیری می‌کند.
به گفته‌ی American Spine Society، بیش از ۸۰٪ بیماران تا پایان هفته‌ی هشتم قادر به بازگشت کامل به زندگی روزمره و فعالیت‌های عادی خود هستند. البته در صورتی که توصیه‌های فیزیوتراپی و مراقبت‌های خانگی را جدی بگیرند.
مراقبت‌های کلیدی پس از عمل تنگی کانال نخاعی
مراقبت‌های بعد از عمل تنگی کانال نخاعی شامل استراحت نسبی، فیزیوتراپی، تغذیه سالم، طرز صحیح نشستن و خوابیدن، و استفاده از کمربند طبی است. رعایت این نکات سرعت ترمیم را افزایش داده و از عود درد جلوگیری می‌کند.
- راه رفتن بعد از عمل
- بیمار معمولاً از روز دوم یا سوم پس از جراحی، با کمک پرستار یا فیزیوتراپیست شروع به راه رفتن می‌کند. پیاده‌روی‌های کوتاه و مکرر باعث تقویت جریان خون و جلوگیری از تشکیل لخته می‌شود. در هفته‌های نخست، حرکت باید آرام و بدون پیچش ناگهانی کمر باشد.
- طرز خوابیدن
- بهترین وضعیت برای خواب، طاق‌باز با بالش زیر زانوها است تا فشار از روی ستون فقرات کم شود. در هفته‌های اول، خوابیدن به شکم توصیه نمی‌شود. بیمارانی که به پهلو می‌خوابند بهتر است بین زانوهای خود بالش قرار دهند تا راستای ستون فقرات حفظ شود.
- طرز نشستن
- در زمان نشستن، باید از صندلی با پشتی صاف و ارتفاع مناسب استفاده شود. زانوها باید کمی بالاتر از لگن قرار گیرند. از خم شدن ناگهانی و نشستن بیش از نیم‌ساعت در هفته‌های ابتدایی باید خودداری شود.
- تغذیه مناسب
- تغذیه‌ی بعد از عمل نقش کلیدی در ترمیم بافت‌ها دارد. مصرف مواد حاوی پروتئین، ویتامین C و D، کلسیم و فیبر توصیه می‌شود. پرهیز از غذاهای چرب، شور و نفاخ نیز اهمیت دارد. نوشیدن آب کافی باعث پیشگیری از یبوست ناشی از داروهای مسکن می‌شود. (غذاهای مفید برای تنگی کانال نخاع)
- ورزش و فیزیوتراپی
- حرکات کششی و تمرینات تقویتی تحت نظر فیزیوتراپیست، از هفته سوم به بعد آغاز می‌شود. تمرکز بر تقویت عضلات کمر و شکم، به پایداری ستون فقرات و جلوگیری از بازگشت درد کمک می‌کند.
- استفاده از ابزارهای حمایتی مانند کمربند طبی
- پوشیدن کمربند طبی در هفته‌های اول پس از جراحی، به حفظ ثبات ستون فقرات و کاهش فشار روی مهره‌ها کمک می‌کند. در این بین استفاده از مدل‌های پیشرفته مانند پلاتینر، در هفته‌های نخست پس از جراحی، می‌تواند به کاهش التهاب و تسریع ترمیم کمک کند.
بر اساس بررسی‌ها، عوارض پلاتینر در صورت استفاده صحیح بسیار نادر است و این محصول برای اغلب بیماران ایمن است. برای اطلاع از قیمت کمربند پلاتینر، می‌توانید به سایت‌های رسمی فروش مانند مدی‌بازار مراجعه کنید.
در مجموع، رعایت این توصیه‌ها در ۶ تا ۸ هفته نخست، مسیر بهبودی را هموار کرده و از بروز عوارضی مانند چسبندگی یا درد مزمن جلوگیری می‌کند.
مطالعه بیشتر: فواید آب درمانی برای تنگی کانال نخاعی
هزینه جراحی و عوامل مؤثر بر آن
هزینه این جراحی بسته به نوع روش جراحی، بیمارستان، دستمزد جراح و خدمات پس از عمل متفاوت است.
از جمله عوامل مؤثر بر هزینه نهایی عمل تنگی کانال نخاعی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
نوع روش جراحی (باز، بسته یا لیزری):
در جراحی باز به‌دلیل زمان طولانی‌تر و احتمال نیاز به تثبیت مهره‌ها (فیوژن)، هزینه بالاتر است. در روش‌های کم‌تهاجمی یا لیزری، هرچند مدت بستری کوتاه‌تر است، اما استفاده از تجهیزات پیشرفته می‌تواند قیمت را افزایش دهد. -
محل و نوع بیمارستان:
بیمارستان‌های خصوصی با امکانات بیشتر، تجهیزات مدرن و خدمات رفاهی بهتر، هزینه بالاتری نسبت به مراکز دولتی دارند. در مقابل، بیماران دارای بیمه‌های پایه یا تکمیلی، معمولاً بخش قابل توجهی از هزینه را از بیمه دریافت می‌کنند. -
مهارت و تخصص جراح:
جراحان فوق‌تخصص ستون فقرات که از تکنیک‌های کم‌تهاجمی یا میکروسکوپی استفاده می‌کنند، معمولاً حق‌العمل بیشتری دارند. با این حال، مهارت بالای جراح ریسک خطا و عوارض پس از عمل را کاهش داده و احتمال موفقیت را افزایش می‌دهد. -
نوع بیهوشی و تجهیزات مصرفی:
هزینه بیهوشی عمومی بیشتر از بی‌حسی نخاعی است. همچنین استفاده از ابزارهای اختصاصی مانند پیچ و پلاک‌های تثبیت مهره یا لیزر جراحی، بر مبلغ نهایی تأثیر دارد. -
مدت زمان بستری در بیمارستان:
هرچه مدت بستری بیشتر باشد، هزینه اتاق، پرستاری و مراقبت‌های پس از عمل نیز افزایش می‌یابد. در جراحی‌های بسته، معمولاً بیمار در همان روز یا روز بعد مرخص می‌شود. -
خدمات توان‌بخشی و فیزیوتراپی بعد از عمل:
برخی مراکز هزینه جلسات فیزیوتراپی یا توان‌بخشی اولیه را در بسته درمانی لحاظ می‌کنند، درحالی‌که در دیگر مراکز این خدمات به‌صورت جداگانه محاسبه می‌شود.
چرا برخی بیماران بعد از عمل هنوز درد دارند؟
درد بعد از عمل اغلب به‌دلیل التهاب اعصاب، اسپاسم عضلات یا چسبندگی بافتی در محل جراحی ایجاد می‌شود. در بیشتر موارد، این دردها موقتی هستند و با گذر زمان و فیزیوتراپی کاهش می‌یابند.
در جدول زیر می‌توانید دلایل شایع درد پس از جراحی را مشاهده کنید:
- التهاب و تحریک عصبی موقت:
پس از جراحی، اعصاب آزادشده ممکن است تا چند هفته دچار التهاب و تحریک باشند. این حالت باعث احساس درد، گزگز یا بی‌حسی در پاها می‌شود که معمولاً به‌تدریج برطرف می‌گردد. - چسبندگی بافتی:
در برخی بیماران، بافت فیبروزی در محل جراحی تشکیل می‌شود و ممکن است مجدداً به اعصاب فشار بیاورد. این وضعیت قابل درمان است و معمولاً با فیزیوتراپی و داروهای ضدالتهاب کنترل می‌شود. (قرص برای تنگی کانال نخاع) - عود تنگی یا تنگی در سطح مجاور:
گاهی مهره‌های بالاتر یا پایین‌تر از محل جراحی نیز به‌مرور دچار تنگی می‌شوند. این حالت معمولاً در بیماران مسن یا با آرتروز پیشرفته دیده می‌شود. - آسیب عصبی قبل از جراحی:
اگر اعصاب پیش از عمل برای مدت طولانی تحت فشار بوده باشند، ممکن است بخشی از عملکردشان به‌طور کامل بازنگردد و در نتیجه بیمار درجاتی از درد یا بی‌حسی را حفظ کند. - عدم رعایت مراقبت‌های پس از عمل:
نشستن طولانی، خم شدن مکرر، یا بازگشت زودهنگام به فعالیت‌های سنگین می‌تواند روند بهبودی را مختل کرده و باعث بازگشت درد شود.
نتیجه‌گیری
تنگی کانال نخاعی یکی از علل شایع درد و محدودیت حرکتی در ستون فقرات است که در صورت پیشرفت بیماری، می‌تواند عملکرد عصبی را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار دهد. در چنین شرایطی، عمل تنگی کانال نخاعی گزینه‌ای درمانی مؤثر برای کاهش فشار از روی نخاع و اعصاب محسوب می‌شود.
با پیشرفت تکنیک‌های کم‌تهاجمی و استفاده از ابزارهای دقیق، میزان موفقیت و ایمنی این جراحی نسبت به گذشته افزایش یافته است. با این حال، نتیجه نهایی تا حد زیادی به انتخاب صحیح بیمار، مهارت جراح و اجرای دقیق مراقبت‌های پس از عمل وابسته است.
پزشکان تأکید می‌کنند که تصمیم برای جراحی باید پس از ارزیابی کامل وضعیت عصبی، شدت علائم و پاسخ به درمان‌های غیرجراحی گرفته شود. در صورت اجرای صحیح این مراحل، عمل کانال نخاعی می‌تواند در بهبود عملکرد حرکتی، کاهش درد و ارتقای کیفیت زندگی نقش چشمگیری داشته باشد.
سؤالات متداول
1. ورزش بعد از عمل تنگی کانال نخاعی از چه زمانی مجاز است؟
بیمار معمولاً از هفته سوم تا چهارم پس از عمل می‌تواند با راهنمایی فیزیوتراپیست تمرینات کششی و تقویتی را آغاز کند. حرکات باید سبک و بدون خم شدن ناگهانی کمر باشند.
2. رانندگی بعد از عمل تنگی کانال نخاعی از چه زمانی امکان‌پذیر است؟
زمان مناسب رانندگی معمولاً ۴ تا ۶ هفته بعد از جراحی است؛ به شرطی که درد کاهش یافته و حرکات پاها طبیعی شده باشند. پیش از شروع رانندگی باید مصرف داروهای مسکن قوی قطع شده باشد.
3. عمل تنگی کانال نخاعی با لیزر چه تفاوتی با روش سنتی دارد؟
در روش لیزری، بافت‌ها از طریق برش‌های بسیار کوچک و انرژی لیزر برداشته می‌شوند؛ در نتیجه خون‌ریزی کمتر و نقاهت کوتاه‌تر است. با این حال، این روش فقط برای تنگی‌های خفیف تا متوسط مناسب است و در موارد پیشرفته جایگزین جراحی باز نمی‌شود.
4. تغذیه مناسب بعد از عمل تنگی کانال نخاعی چیست؟
توصیه می‌شود رژیم غذایی سرشار از پروتئین، ویتامین C و D، روی و کلسیم باشد. غذاهای چرب، شیرین و نفاخ باید محدود شوند. نوشیدن آب کافی و مصرف فیبر از یبوست بعد از عمل جلوگیری می‌کند.
5. مدت زمان بهبودی کامل بعد از عمل تنگی کانال نخاعی چقدر است؟
در اغلب بیماران، بازگشت به فعالیت‌های روزمره بین ۶ تا ۸ هفته طول می‌کشد. اما بازیابی کامل قدرت عضلانی و انعطاف ستون فقرات ممکن است تا ۳ ماه زمان ببرد، به‌ویژه در افرادی که پیش از عمل مدت طولانی بی‌تحرک بوده‌اند.