درمان سیاتیک از کجا شروع میشود؟ برای درمان ابتدا باید درد را شناخت. تحریک عصب سیاتیک، از ناحیه باسن شما منشا میگیرد. عصب سیاتیک طولانیترین و ضخیمترین (تقریبا به عرض انگشت) عصب بدن است. در واقع از پنج ریشه عصبی تشکیل شده است: دو ریشه از ناحیه تحتانی کمر به نام ستون فقرات کمری و سه ریشه از قسمت نهایی ستون فقرات به نام ساکروم. به این ترتیب پنج ریشه عصبی به هم میرسند و عصب سیاتیک راست و چپ را تشکیل میدهند.
در هر طرف بدن شما، یک عصب سیاتیک از لگن، باسن و پایین پا میگذرد و درست زیر زانو ختم میشود. سپس عصب سیاتیک به اعصاب دیگر منشعب میشود که به سمت پایین پا و انگشتان پا ادامه مییابد. حدود 40 درصد از مردم دنیا در طول زندگی خود سیاتیک را تجربه میکنند. کمردرد سومین دلیل رایجی است که مردم برای درمان آن به پزشک مراجعه میکنند. دراین مقاله از مجله پزشکی به طب آنلاین راههایی را برای درمان سیاتیک معرفی میکنیم.
سیاتیک چیست و چه علائمی دارد؟
خیلی کم پیش میآید صدمه واقعی به عصب سیاتیک وارد شود، اما اصطلاح “سیاتیک” معمولاً برای توصیف هر دردی که از کمر منشا میگیرد و به پایین ساق پا میرسد استفاده میشود. نکته مشترک، آسیب به یک عصب است. تحریک، التهاب، نیشگون گرفتن یا فشرده شدن یک عصب در قسمت پایین کمر شما. اگر سیاتیک دارید، درد خفیف تا شدید را در هر نقطه از مسیر عصب سیاتیک تجربه میکنید. همچنین ممکن است باعث ضعف عضلانی در ساق و پا، بی حسی در ساق پا و احساس سوزن سوزن شدن ناخوشایند در ساق پا، پا و انگشتان پا شود.
درد سیاتیک چه احساسی دارد؟
افراد درد سیاتیک را بسته به علت آن به روشهای مختلفی توصیف میکنند. برخی از افراد درد را به صورت درد تیز، سوزن سوزن شدن یا تکانهای درد توصیف میکنند. دیگران این درد را به عنوان عبور یک جریان الکتریکی میدانند که از پشت باسن آغاز میشود و تا زانوها ادامه دارد.
درد ممکن است دائمی باشد یا ممکن است بیاید و برود. همچنین، درد معمولا در ساق پا در مقایسه با قسمت پایین کمر شدیدتر است. زمانی که میایستید و بالاتنهتان را میچرخانید، ممکن است درد بدتر شود. حرکت اجباری و ناگهانی بدن مانند سرفه یا عطسه نیز میتواند درد را بدتر کند.
علائم سیاتیک چیست؟
علائم سیاتیک عبارتند از:
- درد متوسط تا شدید در ناحیه کمر، باسن و پایین ساق پا.
- بیحسی یا ضعف در ناحیه کمر، باسن، ساق پا یا پاها.
- دردی که با حرکت بدتر میشود. از دست دادن حرکت
- احساس “سوزن و سوزن” در پاها، انگشتان پا یا پاهای شما.
- از دست دادن کنترل روده و مثانه (به دلیل دم اسب).
البته ممکن است درد سیاتیک با علائم دیگری نیز همراه باشد.
راههای تشخیص درگیر شدن عصب سیاتیک چیست؟
اولین مرحله درمان، تشخیص بیماری است. راههایی برای مطمئن شدن از درگیر شدن عصب سیاتیک وجود دارد که در صورت نیاز پزشک برای بیمار تجویز خواهد کرد:
- اشعه ایکس: عکسبرداری با اشعه ایکس از ستون فقرات ممکن است رشد بیش از حد استخوان را نشان دهد که میتواند به عصب فشار وارد کند.
- ام آر آی: این روش از یک آهنربای قدرتمند و امواج رادیویی برای تولید تصاویر مقطعی استفاده میکند.
- MRI تصاویر دقیقی از استخوان و بافتهای نرم تولید میکند. بنابراین فتق دیسک و اعصاب تحت فشار در اسکن نشان داده میشود.
- سی تی اسکن: انجام سی تی اسکن ممکن است شامل تزریق یک رنگ به کانال نخاعی قبل از گرفتن اشعه ایکس باشد (CT میلوگرام). سپس رنگ در اطراف طناب نخاعی و اعصاب نخاعی حرکت میکند و دیدن آنها را در تصاویر آسانتر خواهد کرد.
- الکترومیوگرافی (EMG): این تست تکانههای الکتریکی تولید شده توسط اعصاب و پاسخ عضلات را اندازه گیری میکند. این آزمایش میتواند شدت آسیب ریشه عصبی را تایید نماید.
درمان سیاتیک درخانه یا کلینیک؟
باید گفت هدف از درمان، کاهش درد و افزایش تحرک شما است؛ زیرا کمر درد و کیفیت زندگی با هم رابطه مستقیم دارند. بسته به علت، بسیاری از موارد سیاتیک به مرور زمان با برخی درمانهای خود مراقبتی ساده از بین میروند. درمانهای خودمراقبتی عبارتند از:
استفاده از یخ یا کیسه داغ: ابتدا از کیسه یخ برای کاهش درد و تورم استفاده کنید. کیسه های یخ یا کیسه سبزیجات یخ زده را که در یک حوله پیچیده شده اند روی ناحیه آسیب دیده بمالید. به مدت 20 دقیقه، چند بار در روز استفاده کنید. بعد از چند روز اول به کیسه گرم یا پد گرم کن تغییر دهید. هر بار 20 دقیقه کمپرسها را اعمال کنید. اگر هنوز درد دارید، بین بستههای گرم و سرد تغییر دهید.
مصرف داروهای بدون نسخه: داروهایی برای کاهش درد، التهاب و تورم مصرف کنید. بسیاری از داروهای رایج بدون نسخه در این دسته، به نام داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، شامل آسپرین، ایبوپروفن (Advil®، Motrin®) و ناپروکسن (Naprosyn®، Aleve®) هستند. اگر میخواهید آسپرین مصرف کنید مراقب باشید. آسپرین میتواند باعث زخم و خونریزی در برخی افراد شود. اگر قادر به مصرف NSAIDs نیستید، ممکن است به جای آن استامینوفن (Tylenol®) مصرف شود.
ورش برای درد سیاتیک: حرکات کششی مناسب را زیر نظر یک مربی انجام دهید. بیشتر روی تقویت عضلات مرکزی تمرکز داشته باشید.
درمانهایی که پزشکان برای درد سیاتیک تجویز میکنند
داروهای تجویزی: ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی شما ممکن است شل کنندههای عضلانی مانند سیکلوبنزاپرین (Amrix®، Flexeril®) را برای تسکین ناراحتی مرتبط با اسپاسم عضلانی تجویز کند. همچنین موارد زیر نیز ممکن است در لیست توصیهها باشد:
- فیزیوتراپی: هدف فیزیوتراپی یافتن حرکات ورزشی است که با کاهش فشار روی عصب، سیاتیک را کاهش میدهد. یک برنامه ورزشی باید شامل تمرینات کششی برای بهبود انعطاف پذیری عضلات و تمرینات هوازی (مانند پیاده روی، شنا، ایروبیک در آب) باشد. ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی شما میتواند شما را به یک فیزیوتراپیست ارجاع دهد که با شما کار میکند تا برنامه تمرینی کششی و هوازی شما را سفارشی کند و تمرینهای دیگری را برای تقویت عضلات پشت، شکم و پاهای شما توصیه کند.
- تزریقات ستون فقرات: تزریق کورتیکواستروئید، یک داروی ضد التهاب، به کمر ممکن است به کاهش درد و تورم اطراف ریشه های عصبی آسیب دیده کمک کند. تزریقات باعث تسکین درد کوتاه مدت (معمولا تا سه ماه) می شود و تحت بیحسی موضعی به عنوان یک درمان سرپایی انجام میشود. ممکن است هنگام تزریق، کمی فشار و احساس سوزش یا سوزش داشته باشید. از ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی خود در مورد تعداد تزریقات و خطرات تزریق بپرسید.
- درمان های جایگزین: درمانهای جایگزین به طور فزایندهای محبوب هستند و برای درمان و مدیریت انواع درد استفاده میشوند. روشهای جایگزین برای بهبود درد سیاتیک شامل دستکاری ستون فقرات توسط متخصص کایروپراکتیک، یوگا یا طب سوزنی است. ماساژ ممکن است به اسپاسم عضلانی که اغلب همراه با سیاتیک رخ میدهد کمک کند. بیوفیدبک گزینهای برای کمک به مدیریت درد و کاهش استرس است.
کمربند پلاتینر؛ تسکین درد و درمان سیاتیک
کمربند پلاتینر یکی از جدیدترین محصولات شرکت زایس ترونیک آلمان است که به سه تکنولوژی خاص، موثر و کاملا بیخطر مجهز است. این سه تکنولوژی اولتراسوند (Ultrasound)، انفرارد (Infrared) و کِلاک پالس (Pulse Clock) هستند. این تکنولوژیها باعث شدهاند این کمربند نسبت به سایر روشهای درمانی مزیتهای خارقالعاده داشته باشد. با خرید کمربند پلاتینر و استفاده روزانه 45 دقیقه از این کمربند درد سیاتیک از بین خواهد رفت. خرید کمربند پلاتینر زندگی در مسیر آرامش طی خواهد شد. مطالعه نظرات درمورد کمربند پلاتینر نشان می دهد مخاطبان از خرید این کمربند راضی هستند.
درمان سیاتیک پای راست؛ درمان سیاتیک پای چپ
سیاتیک معمولاً فقط یک پا را در یک زمان درگیر میکند. با این حال، ممکن است سیاتیک در هر دو پا رخ دهد. بستگی دارد که عصب در امتداد ستون فقرات در کجا فشرده شده است. به هر حال برای درمان یکی از پاها یا هر دوپا درمان های گفته شده را در پیش بگیرید.
جراحی آخرین راه درمان
جراحی ستون فقرات معمولاً توصیه نمیشود، مگر اینکه روشهای درمانی دیگر جوابگو نباشد و درد شما بدتر شود. اگر ضعف شدید در عضلات اندام تحتانی خود داشته باشید یا کنترل مثانه یا روده را از دست داده باشید، احتمالا زیر تیغ جراحی خواهید رفت. هدف از جراحی ستون فقرات برای درد سیاتیک، برداشتن فشار روی اعصابی است که تحت فشار قرار میگیرند تا اطمینان حاصل شود که ستون فقرات در حالتی پایدار قرار دارد.
چگونه می توانیم از درد سیاتیک جلوگیری کنیم
ممکن است پیشگیری از همه موارد سیاتیک امکان پذیر نباشد، اما اقدامات زیر می تواند به محافظت از کمر و کاهش خطر کمک کند:
- وضعیت بدنی خوب را حفظ کنید: پیروی از تکنیک های خوب وضعیت بدن در حالت نشسته، ایستاده، بلند کردن اجسام و خواب به کاهش فشار روی کمر کمک می کند. درد میتواند یک علامت هشدار اولیه باشد که نشان میدهد شما به درستی در یک راستا قرار ندارید. اگر شروع به احساس درد یا سفتی کردید، وضعیت خود را تنظیم کنید.
- سیگار نکشید: نیکوتین خون رسانی به استخوانها را کاهش میدهد. ستون فقرات و دیسکهای مهرهای را ضعیف میکند که فشار بیشتری به ستون فقرات و دیسکها وارد میکند و باعث مشکلات کمر و ستون فقرات میشود.
- حفظ وزن سالم: وزن اضافی و رژیم غذایی نامناسب با التهاب و درد در سراسر بدن شما همراه است. برای کاهش وزن یا یادگیری عادات غذایی سالمتر، به رژیم غذایی مدیترانهای توجه کنید. هر چه به وزن ایده آل خود نزدیکتر باشید، فشار کمتری به ستون فقرات وارد میکنید.
- به طور منظم ورزش کنید: ورزش شامل کشش برای انعطاف پذیر نگه داشتن مفاصل و تمریناتی برای تقویت هسته مرکزی بدن – عضلات کمر و شکم است. این عضلات برای حمایت از ستون فقرات شما کار میکنند. همچنین برای مدت طولانی ننشینید.
پرسشهای مطرح در زمینه درد سیاتیک
آیا سیاتیک به طور ناگهانی رخ میدهد یا ایجاد آن به زمان نیاز دارد؟
سیاتیک می تواند به طور ناگهانی یا تدریجی ظاهر شود. بستگی به علت دارد. فتق دیسک میتواند باعث درد ناگهانی شود. آرتریت در ستون فقرات به آرامی در طول زمان ایجاد میشود.
چه مدت طول میکشد تا جراحی ستون فقرات انجام شود و زمان معمول بهبودی چقدر است؟
دیسککتومی و لامینکتومی معمولاً یک تا دو ساعت طول میکشد. زمان بهبودی بستگی به وضعیت شما دارد. جراح شما به شما خواهد گفت که چه زمانی میتوانید به فعالیت کامل بازگردید. به طور کلی زمان لازم برای بهبودی شش هفته تا سه ماه است.