بهترین راه ترک سیگار چیست؟ هر روز تعداد زیادی را میبینید که در خیابان از کنارتان میگذرند در حالی که از خود دودی برجای میگذارند که بوی مرگ تدریجی را به مشام میرساند. شاید این روزها این صحنهها چیز عجیبی نباشد، ولی در واقع یک رویداد هولناک در حال رقم خوردن است. مطابق گزارش سالیانه، ۸ میلیون نفر در اثر مصرف دخانیات و استعمال تنباکو جان خود را به مرگ تسلیم میکنند.
این درحالی است که حدود ۲/۱ میلیون نفر از قربانیان، تنها در معرض دود سیگارند و مصرف کننده سیگار نیستند. در کشور ما حدود ۲۵ درصد مردان و ۴ درصد زنان بالای ۱۸ سال سیگار مصرف میکنند. سالانه ۷۰ میلیارد نخ توسط این افراد دود شده و ۶۰ هزار نفر نیز عمرشان را در اثر استعمال این محصول دخانی از دست میدهند. امروزه همگان از مضرات استعمال سیگار مطلعند . حال پرسش این است که چرا افراد با وجود آگاهی از آسیبهای مصرف سیگار به استعمال آن ادامه میدهند.
بیشک دولتها و شرکتهای پخش کننده دوست ندارند که تبلیغات خاموش برای سیگار متوقف شود و حاضر نیستند از سود سرشار حاصل از آن چشمپوشی کنند. الگو برداری از سلبریتی مورد علاقه، در دسترس یا ارزان نبودن تفریحهای سالم و خرده فرهنگهای جامعه از دیگر دلایل تمایل افراد به کشیدن سیگار است. در این مقاله ازسایت به طب آنلاین بر آنیم تا با بررسی حالات روانشناختی افراد سرنخ تمایل آنها به مصرف دخانیات را کشف کنیم و بهترین راه ترک سیگار را از منظر روانشناسی بررسی نماییم.
ریشه های سیگاری شدن افراد از نگاه فروید
زیگموند فروید تأکید میکرد که پنج سال اول زندگی برای تشکیل شخصیت انسان بالغ بسیار با اهمیت است. وی معتقد بود که کودکان ۵ مرحله روانی جنسی را تجربه میکنند و کیفیت طی این مراحل رفتار آنها را در بزرگسالی تعیین خواهد کرد. اولین مرحله از رشد روانی جنسی، مرحله دهانی است که از تولد تا حدود ۱۸ ماهگی رخ میدهد.
کودک از طریق لب و دهان خود با دنیا ارتباط برقرار میکند، در واقع او سعی میکند با قراردادن اشیا و تقریبا همه چیز به شناخت و درک آن چیز برسد. همچنین از مکیدن و خوردن سینه مادر احساس آرامش و لذت میکند. فروید معتقد بود اگر کودکان در دوران شیردهی و در ارتباط با مادر یا مراقبت کننده خود تعارضات زیادی را تجربه کنند برای مثال در زمان گرسنگی، مادر یا مراقبت کننده در دسترس نباشد یا کودک خیلی زود یا دیر از شیر گرفته شود این امر منجر به برآورده نشدن نیازهای دهانی و تثبیت در این مرحله میشود.
طبق این دیدگاه این نیازهای حل نشده ممکن است در آینده خود را به عنوان رفتارهای منفی مثل سوء مصرف الکل، پرخوری و سیگار کشیدن نشان دهند. در واقع فرد در سنین بالاتر با انجام این رفتارها به طور ناخودآگاه سعی در تحریک اعصاب منطقه دهانی دارد.
بر این اساس میتوان نتیجه گرفت تامین نادرست نیاز مکیدن در مرحله دهانی از دلایل گرایش افراد به مصرف سیگار است، اما باید به خاطر داشت که این تنها دلیل نیست و عوامل مختلفی باعث گرایش به مصرف سیگار و تقویت عادت سیگارکشیدن در فرد میگردند مثل عوامل فردی، شخصیتی، خانوادگی، اجتماعی و از همه مهمتر تاثیر همسالان در دوران نوجوانی و جوانی.
چرا جوانان و نوجوانان سیگار کشیدن را دوست دارند
الگو برداری و تلاش برای پذیرفته شدن در گروه همسال دلیل اصلی گرایش جوانان و نوجوانان به مصرف سیگار و بیتوجهی به بهترین راه ترک سیگار است. برای مثال دسترسی آسان به مواد مخدر یکی از این عوامل است. از طرفی مشاهده میشود برای انجام تفریحهای سالم مانند رفتن به سینما، تئاتر و شهربازی احتمالا فرد باید هزینه گزافی بپردازد اما سیگار با قیمتی ارزان ارائه میشود و افراد میپندارند میشود با کشیدن سیگار تفریح کرد.
به نظر میرسد بیکاری با مصرف مواد مخدر ارتباط تنگاتنگی دارد. افرادی که گرایش های ذهنی مثبت دارند و روزانه سرگرم کارند و به فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی میپردازند، کمتر به سمت مصرف مواد مخدر و دخانیات کشیده میشوند.
بعضیها هم در این میان به باورهای غلطی روی میآورند. استرس و تفکرات غلطی مانند این که سیگار باعث بهبود حافظه میشود نیز از جمله مواردی است که گرایش افراد به مصرف سیگار را افزایش داده است و آنها را از یافتن بهترین راه ترک سیگار بازمی دارد. گاهی هم میشنوید که فرد سیگاری بر این باور است که با کشیدن سیگار اعصاب او آرام میشود.
بهترین راه ترک سیگار؛ ترک سیگار با کنار زدن الگوهای غلط فکری
نیکوتین یک ماده اعتیاد آور است که در سیگار وجود دارد. بنابراین زمانی که فرد مصرف سیگار را قطع میکند طبیعی است که بعد از چند ساعت تا چند روز سندرم محرومیت از نیکوتین را تجربه کند و دانستن همین نکته که حالات یاد شده طبیعی و موقتی است به فرد در ترک سیگار کمک میکند.
علائم این سندرم میتواند شامل اضطراب، مشکلات خواب، احساس غم، سردرد، تهوع و استفراغ، خستگی، اختلال در تمرکز و هوشیاری و خشکی دهان و … باشد که در افراد مختلف بر اساس سن، مدت زمان مصرف و شدت میزان مصرف نیکوتین متفاوت خواهد بود.
در حوزه روانشناسی در زمینه بهترین راه ترک سیگار راهکارهایی اندیشیده شده است. هریک از این روشها را روانشناسان متعددی آزمودهاند. البته ترک سیگار ممکن است در مورد هر فردی متفاوت باشد.
بهترین راه ترک سیگار و تکنیک دست غیر مسلط
یکی از این تکنیکها استفاده از دست غیر مسلط است. به گونهای که در این روش فردی که راست دست است برای کشیدن سیگار از دست چپ استفاده کند. این کار موجب میشود که فرد به نوعی از کشیدن سیگار احساس ناخوشایند کند.
استفاده از سیگار الکترونیکی برای ترک سیگار
استفاده از سیگار الکترونیکی نیز روشی دیگری است که در شمار راه کارهای روان شناسی قرار می گیرد. برخی افراد ممکن است روشهایی که با غرقه سازی همراه است را توصیه کنند، اما از آن جایی که این روش آسیبهای جدیای برای ریه و ششها دارد طرح این روش ها چندان عاقلانه نیست.
روش غرقه سازی فرد سیگاری
در روش غرقه سازی لازم است فرد مدام و پشت سر هم سیگار بکشد تا زمانی که از مصرف سیگار زده شود. به این ترتیب وی پس از مصرف چندین سیگار بدون وقفه با حالت تهوع روبه رو خواهد شد و از سیگار زده میشود. اما این روش نیز آسیب جدی به ریه ها وارد می آورد.
باورکنید که سیگار ضرر دارد
باور؛ این مهمترین موضوع در زمینه ترک سیگار است.مسلما همه مصرف کنندگان سیگار از خطرات دود سیگار برای سلامتی باخبرند اما آن را باور ندارند. در زمینه باور سازی تصویر سازیهای ذهنی بسیار موثر است. اگر فرد سیگاری ریه آسیب دیده خود را تصور کند ترکسیگار آسانتر خواهد بود. اگر فرد تصور کند دیگران در برخورد با او به علت دندانهای زرد و بوی بد دهان حس خوبی ندارند، حتما به فکر چاره خواهد بود.
ایجاد تعهد به خود و دیگران و مکانیسم تشویق خود، بهترین راه ترک سیگار
اولین و مهمترین انگیزه برای ترک نیکوتین تصمیم قطعی فرد برای ترک سیگار است. معمولا افرادی که به صورت تفننی شروع به سیگار کشیدن میکنند تمایل زیادی به ترک ندارند، اما افرادی که مدت زمان طولانی سیگار را مصرف کرده و از وابستگی به آن خسته شده راحتتر میتواند سیگار را ترک کند.
اگر فرد خود را به یک دوست، عزیز یا حتی خودش متعهد کند که مصرف سیگار را ترک کند نسبت به فردی که در دنیای درونی خود تصمیم به ترک سیگار میگیرد موفقیت بیشتری در زمینه ترک این محصول دخانی خواهد داشت. مکانیسم تشویق خود نیز در ترک سیگار بسیار موثر است. به این ترتیب فرد به ازای هر روزی که سیگار نکشد و آن را در جدول یادداشت کند برای خود یک هدیه تهیه خواهد کرد.
با تغییر نگاهتان، سیگار را ترک کنید
مهمترین مساله درمسیر یافتن بهترین راه ترک سیگار استفاده از دارو ۲ هفته پیش از ترک تا ۶ ماه بعد از آن همراه با جلسات پیگیری و انجام تمرینهایی است که در جلسات مشاوره آموزش داده میشود. از دیگر نکات حائز اهمیت در داشتن ترک موفقیت آمیزاستفاده از پک های کمکی مانند چسب نیکوتین دار برای ترک سیگار است. همچنین داشتن حمایت خانواده، دوستان یا مراکز حمایتی نقش مهمی ایفا خواهد کرد. اگر تمام این موارد به همراه یکدیگر انجام شود ترک سیگار به راحتی انجام خواهد گرفت.
سوالات متداول درباره بهترین راه ترک سیگار
برای روشن تر شدن موضوع در اینجا به پرسش های متداول شما پاسخ داده ایم تا در این زمینه هیچ شبهه ای باقی نماند و با اعتماد به نفس کامل مسیر تازه ای برای زیستن بیابید.
آیا استفاده از درمانهای جایگزین عوارض دارد؟
درمانهای جایگزین مورد تایید CDC است و به دلیل نیکوتین کمتر عوارض کمتری هم دارد. دقت کنید استفاده از این درمانها دائمی نیست و بعد از قطع مصرف عوارض احتمالی آنها از بین میرود.
عوارض ناگهانی ترک سیگار چیست؟
در افرادی که مصرف سیگار در آنها زیاد است ممکن است در روزهای اولیه بعد از ترک سیگار علائمی مانند مشکلات خواب، تهوع و گرفتگی روده، استرس و تعریق را تجربه کنند.
بعد از ترک سیگار باید چه کار کرد؟
بهتر است بعد از ترک سیگار یک تغییر مناسب در سبک زندگی افراد رخ دهد. ورزش، خواب کافی و تغذیه از مواردی است که در بهبود سریعتر افراد تاثیر زیادی دارد.