یکی از تجربههای رایج که ممکن است گریبانگیر همه افراد شود احساس زانو درد یا ناراحتی خفیف پس از تمرین ورزشی است. در حالت عادی این حس درد مشکلی برای فرد به وجود نمیآورد اما اگر مداوم باشد ممکن است نشان دهنده مشکل جدیتری باشد. علتهای درد زانو که شامل پارگی ربات، آرتروز و زانوی دونده است با توجه به شدت درد درمان مناسب خود را دریافت میکنند.
از آنجایی که زانو یک مفصل پیچیده است که شامل منیسکها، استخوانها، تاندونها، رباتها و ماهیچهها میشود، در صورت آسیب دیدن ممکن است هر یک از این موارد مشکل پیدا کنند. بسیاری از فعالیتهای بدنی زانوهای شماره تحت تاثیر قرار میدهند و ممکن است باعث بروز درد و آسیب شوند. در سایت به طب آنلاین در رابطه با این درد رایج که حدود ۲۵ درصد از بزرگسالان را تحت تاثیر قرار میدهد صحبت خواهیم کرد.
1. بورسیت زانو، مشکلی رایج در زانو
بورسیت یکی از مشکلاتی است که در صورت تحریک و تورم بورس در زانو منجر به درد در قسمت جلویی زانو میشود. بورسا یک کیسه پر از مایع است که مانند بالشتکی است که از ماهیچهها، استخوانها و تاندونهای فرد محافظت میکند. در مواقعی که فشار بیش از حد به زانو وارد شود یا زانو زدن مکرر اتفاق بیفتد التهاب در زانو به وجود خواهد آمد. موارد دیگری مانند عفونتها و برخی دیگر از انواع آرتریت، ممکن است دلیلی برای بورسیت زانو باشد. علائم بورسیت عبارتند از:
- درد و حساسیت هنگام فشار آوردن روی زانو
- درد اطراف زانو
- درد هنگام حرکت و استراحت
- قرمزی، تورم یا گرما
- سفتی هنگام حرکت
2. سندرم اصطکاک زانو
استفاده بیش از حد از زانو ممکن است باعث بروز سندروم اصطکاک باند ایلیوتیبیال (ITBFS) یا آسیب مفصل زانو شود. این اتفاق زمانی خواهد افتاد که تاندونی در امتداد قسمت بیرونی پا به استخوان ساییده شود. این مشکل معمولا در زمان خم شدن اتفاق میافتد. در این صورت است که باند (IT) شما تحریک و متورم میشود. این چنین است که در زانوی خارجی خود حس درد خواهید داشت. ITBFS 1.6٪ الی 12٪ از ورزشکاران را تحت تأثیر قرار خواهد داد که شامل موارد زیر میشوند:
- بازیکنان بسکتبال
- بازیکنان هاکی
- بازیکنان فوتبال
- دوچرخه سواران
- دوندههای مسافت طولانی
- اسکی بازان
یکی از اساسیترین حرکات قبل از شروع ورزش گرم کردن بدن است. در صورت عدم انجام این کار ممکن است به ITBFS مبتلا شوید. علائم این بیماری در آغاز با شروع ورزش خود را نشان میدهند؛ اما پس از گرم شدن بدن بهتر خواهند شد. در صورت پیشرفت بیماری امکان اینکه پس از گرم کردن بدن همچنان احساس درد کنید وجود دارد. حرکاتی مانند خم کردن زانو در هنگام دویدن از تپه یا نشستن باعث بدتر شدن درد میشوند.
3. زانو جامپر یا تاندونیت کشکک
زانوی جامپر که با نامهای تاندونیت کشکک یا تاندون پاتیک کشکک نیز شناخته میشود، نوعی آسیب در مفصل زانو است. بسیاری از بسکتبالیستها یا والیبالیستها پس از پرشهای شدید و بلند زانوی جامپر را در پای خود ایجاد میکنند. همچنین مواردی مانند اسکی یا دویدن در مسافتهای خیلی طولانی نیز منجر به بروز زانوی جامپر میشوند.
زانوی جامپر بیشتر در ورزشکاران ۱۵ الی ۳۰ سال به وجود خواهد آمد. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند معمولاً در برخی موارد مانند بالا رفتن از پلهها، زانو زدن و پریدن درد احساس خواهند کرد. این درد معمولاً زیر کاسه زانو احساس میشود و افرادی که به زانوی جامپر مبتلا میشوند زانوهای سفت دارند. در صورتی که این افراد به استراحت بپردازند دردی احساس نخواهند کرد.
4. پارگی رباط صلیبی قدامی یا داخلی
بافتهای مهم موجود در زانو رباطها هستند که استخوانها را به یکدیگر متصل میکنند. زانو دارای رباط صلیبی قدامی (ACL) و رباط جانبی داخلی (MCL) است که این دو نیز میتوانند پاره شوند بیثباتی، تورم و درد را برای فرد به وجود بیاورند. علاوه بر این دو مورد، رباط متقاطع خلفی (PCL) یا رباط جانبی جانبی (LCL)را نیز در هنگام فعالیتهای شدید میتوانید دچار آسیب و پارگی کنید. علائمی که پارگی رباط در زانو از خود نشان میدهد شامل موارد زیر خواهد شد:
- در زمان آسیب دیدگی صدای ترکیدن بلند میشنوید.
- حس بیثباتی دارید. (اگر پارگی MCL داشته باشید، امکان اینکه زانوهای شما از یک طرف به طرفی دیگر بچرخند وجود دارد)
- احساس درد
- تورم (معمولاً پس از گذشت شش ساعت از آسیب ACLبه وجود میآید)
در میان ورزشکاران فوتبال، اسکی و بسکتبال بروز آسیب های ACL و MCL رایج است. اگر در حین پرتاب یک توپ ضربهای به شما وارد شود که باعث کشیدگی یا بیش از حد دراز شدن مفصلتان شود، حتی اگر به سرعت حرکت را متوقف کرده و جهت خود را تغییر دهید باز هم ممکن است ACL یا MCL خود را پاره کنید.
5. پارگی منیسک در اثر ضربه یا فشار زیاد
منیسک در واقع بالشتکی ساخته شده از غضروف در زانو است که ضربههای وارده بر این عضو را جذب میکند. مواردی مانند زانو زدن، چمباته زدن در حین بلند کردن یک وسیله سنگین یا چرخاندن زانو از حرکاتی هستند که ممکن است باعث پارگی منیسک زانو شوند. تغییر جهت سریع هنگام اجرای یک حرکت یا وارد شدن یک ضربه به زانو میتواند منیسک را پاره کند. علائمی که نشان دهنده پارگی منیسک زانو هستند عبارتند از:
- قفل شدن زانو
- دردی که در هنگام فشار آوردن به زانو یا راه رفتن بدتر میشود.
- تورم روز بعد از آسیب
- آرتروز
6. آرتروز زانو در اثر افزایش سن
استئو آرتریت زانو (OA) از مشکلاتی است که هنگامی رخ میدهد که ساییدگی و پارگی باعث تجزیه بافت همبند (غضروف مفصل) شما شود. استفاده بیش از حد از زانو، سادهترین راه برای به وجود آمدن این بیماری است. این مشکل یکی از مواردی است که معمولاً با بالا رفتن سن فرد را درگیر خود میکند. در ایالات متحد بالای 32.5 میلیون نفر استئو آرتریت زانو (OA) را تجربه میکنند. برخی از عوامل ممکن است درد زانو ناشی از این مشکل را تشدید کنند. این عوامل عبارتند از:
- ابتلا به OA برای مدت طولانی
- عدم تحرک
- حرکت برای مدت طولانی
- خم شدن مکرر
- بالارفتن از پلهها
در صورت داشتن آرتروز زانو برخی تغییرات مانند سفتی و تورم یا تغییرات در حرکت فرد به وجود خواهد آمد. همچنین ممکن است در هنگام راه رفتن زانوهای شما خمیده شوند یا صدای خراشیدن را از آنها بشنوید. اگر از بابت این بیماری نگرانی دارید بهتر است با یک روماتولوژیست مشورت کنید. روماتولوژیست فردی است که در رابطه با انواع بیماریهای مفصلی تخصص دارد.
7. زانوی دونده یا سندرم کشکک رانی
زانوی دونده که با نام سندرم درد کشکک رانی نیز شناخته میشود، یک نوع آسیب است که به دلیل استفاده بیش از حد از مفصل زانو به وجود میآید. این مشکل، اغلب باعث ایجاد حس تورم و درد در فرد میشود. این درد ممکن است در زمانهای بالا رفتن از پلهها، دویدن، چمباته زدن، نشستن طولانی مدت و بلند شدن از روی صندلی بر زانوی فرد فشار وارد کند و خود را نشان دهد یا حتی بدتر شود.
سندرم زانوی دونده یکی از انواع شایعترین مشکلات ناشی از استفاده بیش از حد از زانوها است. این مشکل بیشتر در دوندگان به وجود میآید و حدود 13 الی 30 درصد از این افراد را تحت تاثیر قرار میدهد. در اکثر مواقع زمانی که فرد مقدار مسافت پیموده شده خود را تغییر دهد یا سرعت دویدن خود را کندتر یا تندتر کند دچار مشکل زانوی دونده میشود. همچنين انجام تمرینات بیش از حد نیز از مواردی است که باعث بروز این بیماری و مشکلات پس از آن میشود.
علت ابتلا به سندرم کشکک رانی - درد دمفصل کشککی
موارد دیگری نیز هستند که فرد را به زانوی دونده مبتلا میکنند. ضربه به زانو و خطا در جراحی از مواردی هستند که باعث ابتلای فرد به این بیماری میوند. تغذیه نامناسب، استرس و خواب ناکافی نیز از موارد دیگر هستند. در حالت معمول، افراد از این بیماری رهایی یافته و به زندگی عادی خود بازمیگردند، اما دوره درمان و نقاهت کمی به زمان احتیاج دارد.
طبق آمار حدود 40 درصد از افراد، حتی پس از گذشت یک سال از درمان خود همچنان علائم را دارند. برخی درمانها برای زانوی دونده وجو دارند و موثر هستند که شامل موارد زیر خواهند شد:
- ورزش دادن باسن و زانو
- یخ زدن روی زانوی خود
- اصلاح تمرینات
- ضربه زدن به زانو
- استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (برای تسکین دردNSAID )
8. کشیدگی و رگ به رگ شدن
پیچ خوردگی ناگهانی و غیر طبیعی ماهیچهها باعث کشیدگی و رگ به رگ شدن میشود. کشیدگی بیش از حد عضلات در موارد شدید باعث پارگی آنها میشود. مواردی همچون فعالیتهای بدنی بیش از اندازه، انعطاف پذیری و گرم کردن بیش از حد بدن قبل از تمرینات ورزشی باعث ایجاد کشیدگی یا پارگی خواهد شد. در اثر کشش بیش از حد یا پارگی، ممکن است رگ به رگ شدن اتفاق بیوفتد که این مورد شامل آسیبهای رباط است. علائم شایع رگ به رگ شدن و کشیدگی عضلات شامل موارد زیر میشود:
- کبودی یا تغییر رنگ پوست
- مشکل در حرکت عضلات
- سفتی مفصل
- درد
- تورم
کشیدگی و رگ به رگ شدن در زانو صدماتی جزئی به حساب میآیند. اگر قبل از ورزش به درستی بدن خود را گرم کنید از بروز هر گونه اتفاق اینچنینی جلوگیری میشود.
9. عفونت قارچی یا باکتریایی با علائم ظاهری
اگر عفونتهای قارچی، باکتریایی و یا ویروسی از دیگر قسمتهای بدن به زانو سرایت کند باعث آرتریت عفونی خواهد شد که باعث ایجاد درد در زانوی فرد میشود. آرتریت واکنشی همان آرتریت عفونی است. اگر مفاصل شما به نوعی عفونت در بدن واکنش نشان دهند، این عفونت باعث درد خواهد شد. برای مثال زانوها به عفونت مجاری ادراری (UTI) یا عفونت واژن واکنش نشان میدهند. سایر علائم آرتریت عفونی عبارتند از:
- لرز
- مشکل در حرکت مفصل آسیب دیده
- تب
- مفاصل قرمز و متورم
یک فرد متخصص با بررسی و انجام آزمایش روی خون و ادرار و مایع مفصلی شما، علائم آرتریت را تشخیص میدهد. درمان این موارد با دارو و جراحی صورت میگیرد.
10. دررفتگی کاسه زانو
اگر زانوهایتان ضربه ببینند یا به طرز ناخوشایندی دچار پیچش شوند ممکن است که کاسه زانو از جای خود در برود. اکثراً نوجوانان معمولاً در هنگام ورزش دچار دررفتگی کاسه زانو میشوند. علائم و نشانه های دررفتگی کاسه زانو عبارتند از:
- صدای ترکیدن هنگام آسیب دیدگی
- درد شدید
- دررفتگی قابل مشاهده کاسه زانو از طریق پوست
کاسه زانو فرد معمولاً با جا انداختن به موقعیت اولیه خود باز میگردد. برای درمان ممکن است به گچگیری، آتل یا بریس احتیاج داشته باشید. در این مدت فعالیتهای خود را برای ۶ الی ۸ هفته محدود خواهید کرد. معمولا افرادی که دچار دررفتگی کاسه زانو میشوند، به دلیل ناپایدار بودن زانو این خطر برای ایشان وجود دارد که باز هم دچار دررفتگی شوند.
11. شکستگی کاسه زانو
شکستگی کاسه زانو یکی از موارد غیر معمول است. برخی حوادث مانند تصادفات رانندگی یا زمین خوردن ممکن است منجر به شکستگی کاسه زانو شوند. در نزدیکی قسمت جلویی زانو احساس درد خواهید کرد. علائم شکستگی کاسه زانو عبارتند از:
- تجمع مایع در ناحیه آسیب دیده
- احساس بی ثباتی
- لطافت در لمس
- مشکل بالا رفتن از پله
- ضعف
افرادی که دچار شکستگی در کاسه زانوی خود میشوند، نیاز دارند تا برای زانویشان گچ گرفتگی صورت بگیرد. پزشک متخصصی که گچ گیری را انجام خواهد داد توصیه میکند تا برای ۴ الی ۶ هفته از انجام فعالیتهای فیزیکی دوری کنید. در صورتی که شکستگی کاسه زانو شدید باشد ممکن است نیاز به جراحی پیدا کنید.
درمان خانگی زانو درد
با انجام برخی فعالیتها یا کارها در خانه میتوانید به درمان خانگی زانو درد خود بپردازید. درمانهای خانگی که برای درمان زانو دردهای خفیف صورت میگیرند عبارتند از:
- استراحت كردن
- اعمال یخ
- بالا نگه داشتن زانو
- پوشیدن باند کشی یا آستین الاستیک
- مصرف مسکن های بدون نسخه (OTC) مانند NSAID ها
اگر مصرف مسکن برای تسکین درد به بیش از دو روز رسید باید با یک متخصص صحبت کنید. پزشک متخصص میتواند شما را به یک فیزیوتراپیست ارجاع دهد تا با داشتن یک برنامه فیزیوتراپی مناسب زانو درد خود را کاهش دهید.
افرادی که به زانوی دونده مبتلا هستند ممکن است تمریناتی مانند کشش همسترینگ، تمرینات مفصل ران و تمریناتی برای تقویت عضلات چهار سر ران دریافت کنند. ممکن است انجام ورزشهای غیر عادی که باعث بلند شدن عضلات شما میشود به زانوی جامپر نیز کمک کند. همچنین امکان اینکه تمرینات قلبی درد آرتریت را کاهش دهند وجود دارد. یک متخصص ممکن است برای شما ویروسها یا کفشهای سفارشی را برای داشتن یک دوره درمانی بهتر تجویز کند.
چه زمان برای زانو درد باید دکتر رفت؟
در صورتی که احساس زانو درد شدید دارید بهتر است با یک پزشک متخصص صحبت کنید. در برخی موارد ممکن است درد شدید نشانه یک بیماری جدی در زانو مانند شکستگی کاسه زانو یا دررفتگی باشد. علائمی که باید در صورت مشاهده آنها به یک پزشک متخصص مراجعه کنید شامل موارد زیر میشوند:
- کمانش
- کلیک کردن زانو
- قفل کردن زانو
- تغییر شکل در زانو
- تب
- قرمزی
- گرمی همراه با تورم
- درد بعد از سه روز درمان خانگی
- مشکل در خم کردن یا صاف کردن زانو
درمانها برای درد شدید زانو متفاوت هستند. برخی از پزشکان ممکن است برای کاهش درد و تورم ناشی از مشکلات زانو به شما پیشنهاد تزریق استروئید را بدهد. همچنین در اکثر مواقع پزشک معالج شما را به یک فیزیوتراپیست ارجاع میدهد. اگر در شرایطی قرار دارید که درد شدید زانو را تجربه میکنید ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.
درد زانو ممکن است ناشی از دلایل مختلفی باشد. فرقی ندارد بورسیت زانو یا رگ به رگ شدن و کشیدگی را تجربه کرده باشید. در اکثر مواقع این شرایط به دلیل استفاده بیش از حد از زانو مانند انجام ورزش به وجود میآید. بالا بردن یا یخ زدن زانو میتواند کمکی باشد تا درد خفیف را درمان کند. اگر درد شدید حس میکنید، باید حتماً به یک پزشک مراجعه کنید؛ زیرا درمانهای خانگی پاسخگو درد شما نیستند. با رعایت تمامی نکات درمانی و گذراندن دوره نقاهت به نحو احسن، میتوانید دوره درمانی خود را کوتاه کرده و از بروز مشکلات جدیدتر جلوگیری کنید.
ابتلا به خطر بورسیت زانو
بازیکنان بسکتبال، بازیکنان هاکی، بازیکنان فوتبال، دوچرخه سواران، دوندههای مسافت طولانی و اسکی بازان از افرادی هستند که خطر بروز حوادث زانو برایشان بیشتر است.
چه زمانی باید برای زانو به پزشک مراجعه کرد؟
زمانی که علائمی مانند کمانش، کلیک کردن زانو، قفل کردن زانو، تغییر شکل در زانو، تب، قرمزی، گرمی همراه با تورم، درد بعد از سه روز درمان خانگی و مشکل در خم کردن یا صاف کردن زانو را مشاهده کردید بهتر است سریعاً به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
علائم عفونت زانو چیست؟
علائمی مانند لرز، مشکل در حرکت مفصل آسیب دیده، تب و مفاصل قرمز و متورم خطرناک بوده و نشانه عفونت در زانو هستند. اگر سریع به آنها رسیدگی نشود ممکن است در بیشتر نقاط بدن پخش شوند.
امتیاز شما به این مقاله